گیاه شناسان قدیم ایران بیخ مرا از دسته میوه ها و سبزیها جدا كرده و جزو هویجها شمرده اند ولى برگ من در دسته سبزیهاست . برگ من سحرگاه بى مزه و شامگاه شیرین است . زیرا در روز با كمك نور آفتاب ، قند مى سازم و شب بتدریج آنرا جهت ذخیره به بیخ خود كه انبار من است مى فرستم و به همین جهت است كه اگر برگ مرا صبح بچینند و میل نمایند، جزء سبزیهاى خنك بوده ، و عصر خنكى كمترى دارم ، و خیلى متاءسفم كه شما نمى توانید برگ و بیخ مرا خام خام میل نمایید والا مى توانستم ادعا كنم كه خداوند بعد از عسل ، شفا را در من قرار داده است . بیخ من اگر خام خورده مى شد، بدون شك شما مى توانستید آنرا عسل گیاهى بدانید. من با این كه خاصیت مسهلى ندارم معذلك پاك كننده شكم هستم . به هضم غذا كمك مى كنم و التهاب معده را فرو مى نشانم . مفیدترین و بهترین اعضاى من ، برگ من است و بعد ساقه هاى آن و سپس بیخ من كه پخته آن ((لبو)) نام دارد.
قند من براى مبتلایان به مرض دیابت خوب نیست ، ولى در عوض خداوند مصلح آن ، یعنى دواى مرض قند را در ساقه و برگ من قرار داده است . مشروط بر این كه صبح زود آنرا بچینید و در سایه حفظ نمایید.
برگهاى كلفت من سنگین و دیر هضم است ، ولى در اثر پختن سختى و نفخ آن از بین مى رود، خنكى برگهاى نازك من زیاد است ، و قوت غذایى كمترى دارد، ولى در عوض دواى بسیار خوبى است . خوردن پخته من رعشه را معالجه مى كند، مخصوصا برگ سرخ رنگ آن اگر آنرا خام با سركه و خردل بخورید، طحال را باز مى كند و ورم آن را فرو مى نشاند، جهت درد پشت و مثانه و امراض مقعد مفید است . آب برگ من با داروهاى مسهل ، به اخراج بلغم كمك مى كند. جهت درد مفاصل و نقرس سودمند است . اگر بیخ مرا با عسل ممزوج كرده و در بینى بكشید فضولات را پاك مى كند. خوردن آب برگ من جهت سردرد و دندان درد مفید است . كمپرس با آب برگ من قرمزى چشم را از بین مى برد. مخصوصا اگر با روغن بادام یا عسل مخلوط كرده باشید. شستشو با جوشانده برگ من ، شوره و چربى سر را از بین میبرد. مخصوصا اگر آن را گرم كنید و با پنبه یا باند روى پلك چشم كمپرس كنید. اگر چند قطره آب نیم گرم برگ مرا در گوش بچكاند، درد آن را ساكت مى كند. مخصوصا اگر با روغن بادام یا عسل مخلوط كرده باشید. شستشو با جوشانده برگ من ، شوره و چربى سر را از بین مى برد و شپش را نابود مى كند. ضماد برگ من با بوره (اسید بوریك ) جهت كك مك و طاسى به كار مى رود، و همچنین براى ورم پشت پا و استسقاء و سایر اورام مفید است ، تنقیه با آب نیم گرم من جهت ورم روده و گرفتگى آن نافع است . اگر دست و پاى شما و كودكان شما در اثر سرمازدگى تركى پیدا كرده است ، نگران نباشید آن را مدتى در آب گرم من بگذارید برطرف خواهد شد. مالیدن برگ پخته من پس از سرد شدن ، درمان سوختگى آتش و آب جوش است و آفتاب زدگى را معالجه مى كند. ضماد برگ كوبیده من جهت تسكین درد و پاك كردن كك مك و معالجه طاسى و با عسل جهت دمل و جوشهاى جلدى و با حنا جهت رویاندن مو و رشد آن و با روغن بادام جهت فروكش ‍ كردن اورام و خوردن آن با خردل مسكن شكم درد بوده ، و بادشكن مى باشد.
من به علت داشتن ارسنیك و گوهر شب چراغ و روبیدیم از بیمارى جذام جلوگیرى مى كنم و به علت داشتن فسفر غذاى مغز بوده ، و نیروى حافظه را زیاد مى كنم . اعصاب را محكم مى نمایم و حرارت خون را مى نشانم و استخوان بندى را تقویت مى كنم . من براى درد كلیه مفید مى باشم ، من داراى مواد ازته ، مواد قندى ، املاح معدنى مثل كلسیم و آهن نیز مى باشم و این خاصیت در برگ من زیادتر است . آب لبو براى بهبود التهاب مثانه ، رفع یبوست و بیماریهاى پوست مصرف مى شود. بو داده پوست بیخ مرا مى توان مانند قهوه دم كرده و نوشید. من داراى ویتامین ((آ)) به صورت جوهر زردك ، و انواع ویتامین هاى ((ب )) و ((ث )) بوده اشتهاآور هستم ، برگ قرمز من به علت داشتن ویتامین هاى زیاد و كمى آرسنیك و روبیدیم تا بخواهید مفید است .
حال كه خواص لبو را دانستید و توجه فرمودید كه بیخ من تمام مواد لازم را از نظر ویتامین و آنزیم جهت هضم و جذب قند دارد، بد نیست بدانید كه قندى كه با كمك داروهاى شیمیایى از بیخ من گرفته مى شود، فاقد این عوامل مفید بوده و براى اینكه در بدن شما سوخته و نیروى لازم را تحویل دهد، ناچار است كه این عوامل را از غذاهاى دیگر و ذخایر بدن گرفته ، انسان را دچار كمبود آنها ساخته و موجب گرسنگى نامرئى گردد و سرانجام صدها مرض ایجاد نماید، قند سفید یك غذاى محرك و بیمارى زاست و در زندگى نیم مصنوعى شما از غذاهاى كشنده محسوب مى شود. مرگ تدریجى كه از خوردن قند سفید به انسان دست مى دهد، عامل بسیارى از ناخوشى ها و ناراحتى هاى جسمى و روحى است . دندان را خراب مى كند خون را كثیف مى نماید. كبد را كه سكان كشتى بدن است خراب مى نماید و سلسله اعصاب را ضعیف مى سازد. به این جهت من به شما توصیه مى كنم كه براى شیرین كردن كام خود، حتى المقدور شیرینى هاى طبیعى مثل عسل ، مویز، شیره خرما و از بیخ پخته من (لبو) استفاده نمایید و اگر خواستید قند سفید بخورید از قند نیشكر بهره مند شوید.
منبع : زبان خوراکیها